Στο τελευταίο μουντιάλ, βλέποντας του Ιάπωνες φιλάθλους μετά το τέλος του αγώνα
να μαζεύουν σε μεγάλες σακούλες τα σκουπίδια που είχαν κάνει , αλλά και τους Ιάπωνες
ποδοσφαιριστές να κάνουν τα αποδυτήρια λαμπίκο, γέμισα με θαυμαστό για αυτόν το λαό..
Ψάχνοντας λοιπόν στο διαδίκτυο ανακάλυψα ότι αυτή η κουλτούρα
διδάσκετε από νωρίς (από το δημοτικό).
Στα σχολεία τους δεν υπάρχουν επιστάτες και καθαρίστριες.
Κάθε μικρός μαθητής έχει καθήκον να συμμετέχει σ’ αυτή την διαδικασία
που περιλαμβάνει ξεσκόνισμα, σφουγγάρισμα και καθάρισμα του πίνακα.
Χιλιόμετρα μακριά, στη Σουηδία πάλι, οι πιτσιρικάδες μεγαλώνουν με το δόγμα
ότι σημαντικότερο από το να διαβάσουν ένα σχολικό βιβλίο, είναι να το παραδώσουν
στο τέλος της χρονιάς ανέπαφο όπως ακριβώς το παρέλαβαν, γιατί απλά αποτελεί
δημόσια περιουσία..
Και στα δυο παραδείγματα η μαγική λέξη είναι η λέξη «καθήκον»,
μια λέξη που μαθαίνεται συστηματικά και όχι τυχαία.
Αντ΄ αυτού η ελληνική κοινωνία μεγαλώνει με την λέξη «φιλότιμο»
για την οποία μάλιστα επαίρεται μια που δεν μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα.
Το «φιλότιμο» είναι αρετή που δεν έχει σχέση με το πρέπει, για την ακρίβεια σημαίνει
ακριβώς το αντίθετο. Σημαίνει κάτι το ηρωικό, σημαίνει γενναιοδωρία, αυτοθυσία, αυταπάρνηση.
Αν λοιπόν θέλουμε κάτι να αλλάξει, αν θέλουμε ως κοινωνία να γιατρέψουμε τις πληγές μας και
να προχωρήσουμε, δεν είναι να αλλάξουμε εμείς (άλλωστε παλιά γαϊδούρα
νέα περπατησιά δεν κάνει) αλλά να θέσουμε τις βάσεις ώστε τα παιδιά μας να βάλουν
δίπλα στις λέξεις τις σωστές αξίες. Και στις πρώτες θέσεις δίπλα από το «φιλότιμο»
να δεσπόζει η λέξη «καθήκον»...
George Kozyrakis © Ιούλιος 2018
